"Blanco jaar", bezuinigingen op ambtenarij, afschaffing van feestdagen... De bezuinigingsplannen van François Bayrou

Alle ingrediënten voor een bittere drank zijn aanwezig. Geconfronteerd met de overheidsfinanciën in het rood , is François Bayrou van plan 40 miljard euro te besparen in de begroting voor 2026, terwijl hij zich houdt aan de heilige Macronistische lijn van het niet verhogen van belastingen en het niet aantasten van bedrijven. En door geld vrij te maken voor de herbewapening van het land . Het grootste deel van deze inspanning lijkt daarom waarschijnlijk te bestaan uit het verlagen van de overheidsuitgaven.

Volgens de website van het ministerie van Economische Zaken heeft de overheid in 2024 € 1,5 biljoen aan inkomsten geïnd en € 1,67 biljoen uitgegeven. De regering is van plan het Franse tekort terug te dringen, dat naar verwachting in 2025 zal uitkomen op 5,4% van het bbp en in 2026 op 4,6%, met een uiteindelijke doelstelling van 3% in 2029.

Hoewel er de afgelopen weken veel bijdragen binnenstroomden, zijn dit de hypothesen die momenteel op de tafel van François Bayrou liggen, voorafgaand aan de presentatie van zijn begrotingsplan op dinsdag 15 juli.

De hypothese die steeds wordt geopperd, is om bepaalde uitgaven tussen 2025 en 2026 ongewijzigd te laten, zonder enige verhoging. De verwachte middelen uit deze besparingsbron variëren echter aanzienlijk, afhankelijk van de gekozen scope.

Volgens de Senaatscommissie voor Financiën zou het bevriezen van de overheidsuitgaven voor haar begrotingsmissies (met uitzondering van defensie, bijdragen aan de EU-begroting en schuldaflossing) tussen 2025 en 2026 € 10 miljard kunnen opleveren.

Volgens het Franse Economisch Observatorium (OFCE) en het Institut de la Présence (IPP) kan een blanco jaar een besparing van 5,7 tot 6 miljard euro opleveren.

Het idee om de pensioenen niet meer te indexeren ten behoeve van de inflatie wint aan terrein. Dit wordt versterkt door een voorstel hiertoe van de Commissie Pensioentoezicht (CSR) en wordt gesteund door verschillende parlementariërs uit het regeringskamp.

In de context van een 'leeg jaar' zou het niet indexeren van de pensioenen aan de inflatie 3,7 miljard euro opleveren, zo blijkt uit cijfers van het OFCE.

In deze vergelijking zouden in 2026 bijna 10 miljoen huishoudens, waarvan de "referentiepersoon gepensioneerd is", een daling van enkele honderden euro's in hun besteedbaar inkomen zien, wederom volgens het OFCE.

De afgelopen maanden zijn er verschillende initiatieven ontplooid om het tekort op het gebied van sociale bescherming te verkleinen (sociale zekerheid, werkloosheidsverzekering, aanvullende pensioenen), met name via de ziektekostenverzekering. Naar verwachting zal dit tekort in 2025 16 miljard euro bedragen .

Eind juni stelde zij voor om in 2026 3,9 miljard euro te besparen door de relevantie van de zorg te verbeteren, fraude te bestrijden, prijzen te reguleren, preventie te versterken en de dagvergoedingen te hervormen.

Aan de kant van de pensioenverzekeringen, waar het tekort lager ligt (ongeveer 6 miljard euro in 2025), hebben veel belanghebbenden opgeroepen om gepensioneerden een bijdrage te laten leveren, hetzij door de pensioenen te de-indexeren, hetzij door de CSG te verhogen. Zo zouden, indien nodig, de meest bescheiden gepensioneerden kunnen worden gespaard.

Dit zou betekenen dat de drempels voor de verschillende schijven, die normaal gesproken jaarlijks automatisch worden aangepast om de gevolgen van inflatie te neutraliseren, niet opnieuw worden beoordeeld. Zonder aanpassing zullen voorheen niet-belastbare huishoudens belastingplichtig worden en zullen andere huishoudens hun belastingtarieven zien stijgen – een waarschuwingssignaal dat door verschillende politieke partijen wordt gezwaaid.

Begin 2025 zijn de drempels voor de verschillende schijven opnieuw vastgesteld, waardoor 600.000 belastingplichtigen geen belasting meer hoefden te betalen.

Het OFCE berekent dat een bevriezing van de IR-schaal in 2026 1,2 miljard euro zou kunnen opleveren, bij een inflatieverwachting van 1,1%.

De Senaat schatte dat een hervorming van de werking van de "archipel" van staatsexploitanten en -agentschappen , dat wil zeggen 434 exploitanten, 317 adviesorganen en 1.153 nationale openbare instanties (zoals Ademe - voor de ecologische transitie -, het Bioagentschap, het Nationaal Agentschap voor Sport, enz.), over meerdere jaren 540 miljoen euro zou besparen.

Maar de regering denkt groter en streeft naar een besparing van € 2 tot € 3 miljard. Sommige agentschappen zouden kunnen worden samengevoegd en sommige missies zouden kunnen worden ingekrompen.

Eind april drong Matignon aan op beheersing van de loonstijgingen in de publieke sector . In een circulaire werd benadrukt dat de beloning van 5,8 miljoen ambtenaren in 2024 € 107 miljard zou kosten, een stijging van 6,7%.

Alleen al enkele zogenaamde ‘categorische’ maatregelen (die betrekking hebben op bepaalde categorieën ambtenaren) hebben ertoe bijgedragen dat de loonsom in 2024 met 3,7 miljard euro is gestegen.

De regering zou ook kunnen overgaan tot banenverlies. Begin juni zei minister van Economie Eric Lombard dat hij "het aantal ambtenaren wilde verminderen", maar hij wilde het exacte aantal niet noemen.

De Senaat adviseert om één op de twee gepensioneerden in de overheidsdienst (een van de drie takken van bestuur, naast ziekenhuizen en lokale overheden) niet te vervangen, terwijl daar de gehoopte 500 miljoen euro mee gemoeid is.

In 2025, nadat de schrapping van 4.000 posten in het Nationaal Onderwijs was stopgezet, voorzag het door de Senaat gewijzigde ontwerpbegroting in de creatie van 3.076 banen voor de staat en de schrapping van 812 posten bij de exploitanten.

Er worden andere wegen verkend om de overheidsfinanciën te verbeteren. Een daarvan is het idee van "stroomlijning" van overheidssteun aan bedrijven , bepleit door regeringswoordvoerder Sophie Primas. Volgens een onderzoekscommissie van de Senaat bereikte deze steun in 2023 het enorme bedrag van 211 miljard euro.

Of de rijksten zwaarder belasten: wie meer dan € 250.000 per jaar verdient, moet momenteel een bijdrage betalen die een minimumtarief van 20% garandeert (CRDH). Maar links droomt ervan een "Zucman-belasting" (geïnspireerd door de Franse econoom Gabriel Zucman) te heffen op de 1.800 "ultrarijke" belastingbetalers met een vermogen van meer dan € 100 miljoen, door 2% van deze belasting per jaar te heffen, wat een jaarlijks rendement van € 20 miljard oplevert.

Het idee om de BTW te verhogen ter compensatie van de verlagingen van de bijdragen die drukken op de werkgelegenheid, een zogenaamde "sociale BTW" , wordt door links en Rassemblement National krachtig afgewezen. Laatstgenoemde dreigt de regering met afkeuring als het idee toch wordt aangenomen.

Tot slot oppert La Tribune deze zondag in de laatste fase nieuwe hypothesen over de arbeidsmarkt, die een "besparing van 5 tot 10 miljard euro per jaar" mogelijk zouden kunnen maken: het afschaffen van bepaalde feestdagen, het strenger toepassen van conventionele beëindigingsregelingen of het vergemakkelijken van deeltijdwerk.